PAGBIBIGAY PUGAY SA ABS-CBN FILM RESTORATION AT FILM ARCHIVES

Malaki ang bahagi ng ABS-CBN Film Restoration sa aking buhay bilang film enthusiast at reviewer. Mapalad na ilan sa mga naisulat ko sa aking blog ay na-feature sa Film Restoration Facebook Page. Nailathala nila ang aking film reviews sa mga sumusunod na pelikula: Magic Temple, Hihintayin Kita sa Langit, Sa Aking Mga Kamay, High School Scandal, May Minamahal, Ikaw Pa Lang Ang Minahal, Minsa'y Isang Gamu-Gamo, Mga Bilanggong Birhen at Saan Ka Man Naroroon. Nakakalungkot isipin na mawawala na ito dahil lamang sa pulitikal na kadahilanan. 

Ilan sa mga napanood kong restored version ay napanood ko muna ang orihinal na bersyon sa TV at online streamings. Ang iba naman ay mismong sa screenings na. Kaya kitang kita ang pagkakaiba. Tulad na lamang sa 'Tatlong Taong Walang Diyos" noong November 2016 na ipinalabas sa Trinoma Cinema 1. Mahirap na itong i-restore dahil kahit ang orihinal na bersyon ay mahirap ng panoorin sa taglay nitong kulay at quality lalo't 1976 pa ang pelikula.

Hindi ko makakalimutan ang screening ng restored version ng "Tatlong Taong Walang Diyos" dahil kasama ko si nanay noong buhay pa siya. Kumbaga date namin. Ito ang una kong pagdalo sa restored version screenings ng Film Restoration. Bago magsimula ang screening ay may program. "We would like to acknowledge the presence of our special guests: Angel Aquino, Ricky Davao, Lore Reyes, Mario Bautista, Mario Hernando, Isay Alvarez... Jim Paranal... (Parang may mali? Ako talaga?) Pati tuloy si nanay nagulat napasabing ,"Nabanggit pangalan mo." Naririnig ko 'yung reaksyon ng mga tao na "sino siya? The who?" Nakakagulat na banggitin pa ang pangalan ko sa special guests. Ihanay pa sa mga kilala na sa industriya samantalang amateurish kaya ang mga gawa kong film reviews. Madaming tao noon. Maingay. May mga Noranians. Pero nakakatuwang pagmasdan ang suporta nila sa kanilang idolo. Sayang hindi nakadalo si Nora Aunor sa event. (P. S. Nakasabay ko si Nora Aunor sa elevator pero sa ibang event naman.) Mahusay ang pagkaka-restore nito dahil mas malinaw na nakita ang ibang imahe sa eksena kung saan ay malabo na ito sa orihinal na bersyon. Wala ako masyadong litrato sa mga artista kasi masaya na ako makita sila saka nahiya din ako.

Pangalawa sa hindi ko makakalimutan ay ang "Magic Temple" na ipinalabas sa Rockwell Powerplant Mall Cinema noong December 2016. Ibinalik ng restored version screening ang "childhood" ng batang 90's tulad ko. Nakakatuwang dumalo at makitang muli sa event ang mga bidang bata na ang iba ay may mga pamilya na. Dumalo din ang mga filmmakers nito at iba pang tao sa likod ng produksyon. Ang naisulat ko sa blog na film review nito ang pinakaunang nailathala sa Film Restoration Page. 

Pangatlo ang "Hihintayin Kita sa Langit" na ipinalabas sa Glorietta Cinema noong 2017. Grabe ang experience na panoorin ang restored version kasi maingay ang CharDawn fans na natatawa na lang kami pag may nanaway o nagpapatigil sa tumitili at kinikilig. Muli na-feature sa Film Restoration page ang aking naisulat sa blog.

Pang-apat ang "Ikaw Pa Lang ang Minahal" na ipinalabas naman sa Trinoma Cinema noong 2018. Hindi ko makakalimutan ito dahil napanood ko ang orihinal na bersyon nito na may pagka-orangey sa video. At siyempre, gusto ko kasi makita si Maricel Soriano sa personal dahil isa siya sa paborito kong aktres noong bata bata pa ako. Masaya ako na nakita ko si Maricel. Ang ganda ng pagkakarestore nito. Lalong vivid at luscious ang kulay nito. Lumitaw lalo ang ganda ng diamond star sa pelikula.

Pang-lima ang "Mga Bilanggong Birhen" noong 2019 na ipinalabas sa Cinema '76. Dalawa sa kasama ko sa Third World Cinema Club, sina DJ at Princess, ang katabi ko sa panonood nito. Excited ako mapanood ito dahil naku-curious ako bakit "Bilanggong Birhen" ang pamagat nito saka di ko pa din napapanood ang pelikula. Magaling din ang pagkaka-restore. 

Marami pang kwento sa bawat pagdalo ng restored version screenings. Nandyan ang kasama ko ang bestfriend ko noong manood kami ng "Don't Give Up On Us" at "Saan Ka Man Naroroon" restored version screenings. "Sa Aking Mga Kamay", "High School Scandal", "Moral", "Karma", "Tag-Ulan sa Tag-Araw", "Langis at Tubig", "May Minamahal", "Minsa'y Isang Gamu-Gamo" at "Nagalit ang Buwan sa Haba ng Gabi" na iba iba din ang experience sa panonood. Aabangan mo talaga ang mga susunod na screenings ng restored versions at kung anong pelikula ang kanilang irerestore.

Maganda ang naging initiative ng ABS-CBN Film Archives at Film Restoration dahil muling binuhay nito ang mga pelikulang wala na sa kamalayan ng henerasyon ngayon. 

Higit sa makakita ng artista, masarap sa pakiramdam na muling mapapanood ang mga classic Filipino movies na digitally restored at remastered. Masaya din malaman ang trivia sa mga pelikula pati ang behind the scenes kung ilang oras ginawa ang pag-restore.

Habang pinakikinggan ko ito, isa lamang ang patunay na hindi magaling mag-preserve ng mga lumang pelikula ang Pilipinas. Hindi din maayos ang archiving system natin. Maaaring may kakulangan sa prodyuser ng pelikula ngunit mas dapat na may pagpapahalaga dito ang ating pamahalaan. Bahagi ng ating kultura ang pelikulang Pilipino.

Malaki ang kontribusyon sa sining at kultura sa pag-restore ng mga mahahalagang pelikulang Pilipino dahil dito natin nakikita ang pagkakaiba ng produksyon noon at ngayon. Sa pamamagitan nito, mas na-appreciate natin na balikan ang kasaysayan at kung paano nag-marka ang mga pelikulang Pilipino noon na sa panahong ang pag-aagam agam ay until unti nang namamatay ang pelikulang Pilipino.

Saludo ako sa ABS-CBN Film Restoration at Film Archives dahil bago maganap ang nakakapanlumong desisyon ng ating gobyerno ay napanatili nilang kaengga-engganyo sa manonood ang pelikulang maaaring nakalimutan nang ating lipunan.

Muli, maraming salamat ABS-CBN Film Restoration at Film Archives sa pagtitiwala sa akin. Maraming salamat sa pag-take ng risk sa pag-restore ng mga classic Filipino films.

Mabuhay ang pelikulang Pilipino!